Zuyderland: ‘We zijn daadwerkelijk aan de slag met goede ideeën voor duurzaamheid’
Zorgorganisatie Zuyderland biedt zorg in Zuid- en Midden Limburg. Vanuit de ziekenhuislocaties Sittard-Geleen en Heerlen en zorgcentra, GGZ, hospices, thuiszorg en huishoudelijke hulp leveren meer dan 11.000 medewerkers zorg. Naast zorgverlening heeft de instelling speciale aandacht voor duurzaamheid. Zuyderland maakte in dat kader gebruik van de eerste ronde van de regeling Implementatie- en Opschalingscoaching Duurzame Zorginitiatieven. Thomas de Haas, Senior Projectmanager Innovatie bij Zuyderland, vertelt wat zij samen met hun coach hebben bereikt .
‘Met het programma Duurzaam Zuyderland zetten we sinds 2023 in om goede initiatieven uit onze organisatie op te halen en die te ondersteunen bij de uitvoering,’ vertelt Thomas enthousiast. ‘Dat doen we via een Overall Green Team en diverse Sub-Green Teams die die binnen verschillende disciplines aan de slag zijn.’
Zuyderland werkt aan meerdere doelstellingen van de Green Deal Duurzame Zorg: onder andere het verminderen van het gebruik van primaire grondstoffen door goed te kijken naar afvalverwerking en het terugdringen van disposables en CO2-uitstoot.
Duurzaamheidscoördinator
‘In dit project hebben we ook gewerkt aan de vergroting van bewustwording; wat betekent duurzaamheid precies voor onze zorgorganisatie en onze medewerkers? Om dit alles aan te pakken, hebben we intern een duurzaamheidscoördinator ingezet,’ licht Thomas toe. Zij gaf leiding aan de Green Teams en verzorgde communicatie over de successen die Zuyderland heeft geboekt en over hun plannen voor de toekomst.
Thomas: ‘Wat je nu ziet, met name in de grotere zorgorganisaties, is hoe lastig het is om medewerkers de uren te geven om goede duurzaamheidsinitiatieven goed op te pakken. In de huidige politieke en economische omstandigheden is het lastig om in een zorgorganisatie hoge kwaliteit van zorg te blijven bieden. Dan merk je dat duurzaamheid bij het hogere management ondanks veel ondersteuning en beste bedoelingen niet altijd hoog op de prioriteitenlijst staat.’
Subsidieaanvraag
Vandaar dat Thomas een aanvraag deed voor de Implementatie- en Opschalingscoaching Duurzame Zorginitiatieven. ‘Er zijn veel medewerkers met goede ideeën, die ze ook melden bij het Green Team. Maar er moet iemand zijn die er daadwerkelijk mee aan de slag gaat.’ merkt Thomas op. ‘De juiste personen erbij betrekt en voor verandering gaat zorgen.’
Als projectleider bij het projectbureau Additionele Gelden Zuyderland werkt Thomas aan ondersteuning van medewerkers bij het vinden van externe funding voor goede ideeën; innovatie, clinical trials, wetenschappelijk onderzoek, opleidingen of trainingen. Dat team houdt zich continue bezig met het zoeken naar financiële regelingen die ze kunnen koppelen aan goede ideeën binnen de organisatie. Het team is thuis in de wereld van ZonMw en RVO. ‘We hadden dus snel zicht op de regeling voor coaching; zelf zag ik de aankondiging in de nieuwsbrief van Zorg voor Innoveren,’ voegt Thomas toe. ‘Het is een overzichtelijke subsidie, in de zin van dat duidelijk is wat er aangeleverd moet worden. En het team van Zorg voor innoveren staat open voor communicatie; om zaken die onduidelijk zijn te verhelderen.’
Bijdrage van de coach
Na toekenning van de subsidie nam de coach het roer over van het Green Team. In de rol van duurzaamheidscoördinator pakte deze verschillende kleine initiatieven op om te promoten binnen de organisatie. ‘Dus om uren te investeren om het ‘laaghangend fruit’ goed en toekomstbestendig te implementeren,’ formuleert Thomas. ‘Zuyderland is afval gaan scheiden bij de bedrijfsrestaurants en ook de koffiecorners, met goede ecologische resultaten. En in samenwerking met de leverancier van hun kantoormeubelen worden versleten meubels refurbished, wat de instroom van nieuwe materialen beperkt. ‘We zijn daarnaast een pilot gestart met een lokaal chemisch bedrijf dat steriel plastic afkomstig van operatiekamers verzamelt, recyclet en er nieuw plastic van maakt. Dat is een stuk milieuvriendelijker dan het verbranden, wat normaal veel gebeurt.’
Duurzaamheid is nu veel prominenter
De komst van de duurzaamheidscoördinator als vast onderdeel van het programma Duurzaam Zuyderland heeft het thema flink prominenter gemaakt binnen de zorgorganisatie. ‘Onze medewerkers beseffen dat ze echt ergens terecht kunnen met een goed idee,’ stelt Thomas vast. ‘We zien ook nog steeds groei in het aantal mensen binnen de Green Teams en groei in het aantal nieuwe teams dat op de verschillende afdelingen wordt opgericht. En er zijn positieve reacties van medewerkers die het echt top vinden dat Zuyderland dit oppakt. Zeker bij de jongere generatie die er erg bewust mee bezig is, ook privé; hoe kunnen we nu duurzamer werken zodat we ook nog een toekomst hebben. Je merkt dat medewerkers die met ideeën komen, daarmee verbonden blijven. Ze zijn vaak een ambassadeur en proberen anderen mee te krijgen, ook de collega’s die minder snel geneigd zijn om hun werkwijze aan te passen. Dat is de kracht van die Green Teams.
Meerdere initiatieven
Zuyderland en duurzaamheid gaan goed samen. Met 2 grote ziekenhuislocaties, 3 buitenpoli-locaties en ongeveer 15 woonzorgcentra, wordt er altijd wel ergens gebouwd, verbouwd of gesloopt. ‘Ook die activiteiten bekijken we structureel met duurzame overwegingen,’ zegt Thomas daarover. ‘Dat doen we ook met verschillende regelingen vanuit RVO. En vanuit het Interreg project Duurzaam Zomercomfort doen wij een leuke pilotactie met nieuwe technologieën om in woonzorgcentra de verduurzaming en het wooncomfort te verbeteren.’
Niet alle initiatieven betekent een proceswijziging, soms ligt de oplossing in iets niet doen. Zo is er een project uitgevoerd voor het verlagen van de relatieve vochtigheid, dat heeft een substantiële gasbesparing. Hiermee is Zuyderland voorloper in het nieuwe bevochtigingsbeleid ziekenhuizen.
Tips voor andere organisaties
Welk advies wil Thomas kwijt aan andere instellingen die denken aan een subsidie voor Implementatie- en Opschalingscoaching? ‘Het is een enorm behulpzame tool om doelgerichte projecten aan te kunnen pakken.
Maak jouw project concreet; je krijgt het vanzelf helder als je de doelstellingen goed op moet schrijven voor een projectaanvraag. En betrek de interne medewerker die het idee heeft geopperd vanaf het begin. Die kan helpen de organisatie te overtuigen; kijk, het komt van onze eigen medewerkers en we willen daar echt mee aan de slag!’
