Inzet medicijndispenser vergroot eigen regie van thuiswonende ouderen
Kort geleden maakte slechts een bescheiden aantal bewoners van Zorggroep Noorderboog gebruik van de automatische medicijndispenser Medido. Projectleider Innovatie Yvonne Kooiker zag mogelijkheden om het hulpmiddel bij meer bewoners in te zetten. Ze schakelde hulp in van een coach, mogelijk gemaakt door de subsidie voor Implementatie- en opschalingscoaching Ouderen Thuis. Dat leverde mooie lessen op over het overwinnen van weerstand en anders denken omtrent zelfredzaamheid. Yvonne doet hier haar verhaal.
Bij de ouderen in de aanleunwoningen van Noorderboog was de Medido bekend; drie bewoners maakten er gebruikt van. Met ongeveer 150 bewoners in die woningen, was de overtuiging van Yvonne dat er meer potentieel was. ‘Ik ben me toen gaan verdiepen in wat de cliëntcriteria zijn en welke bewoners aan de hand daarvan geschikt zouden zijn,’ vertelt ze. ‘De voornaamste reden om dit soort soft-technologie in te inzetten, is dat het meer eigen regie voor de bewoners oplevert. En voor medewerkers dat ze efficiënter kunnen werken.’
In contacten met andere zorginstellingen was de implementatie van de medicijndispenser regelmatig onderwerp van gesprek. Een projectleider van een andere organisatie tipte Yvonne over het bestaan van de regeling voor implementatiecoaching. ‘Uiteindelijk kwam ik de regeling tegen op LinkedIn en andere kanalen. De procedure van de aanvraag indienen sprak voor zich. En met vragen kon ik bij Zorg voor innoveren terecht.’
De inbreng van de coach
De coach is de spil binnen de subsidieregeling. Wat heeft die in dit traject voor Noorderboog kunnen doen? ‘Zij heeft ons tijdens het gehele traject gecoacht,’ antwoordt Yvonne. ‘Ze bracht ons in contact met andere projectleiders van organisaties die met een vergelijkbaar project bezig waren. Waaruit bleek dat die met dezelfde issues als wij zaten. Ook zette de coach haar kennis en ervaring in om feedback op onze plannen te geven.
Daarnaast hebben we samen met de coach een scholing verzorgd rondom de inzet van zorgtechnologie voor alle medewerkers die in de aanleunwoningen werken. Daarin kwam van alles aan bod: de technologieën die er op de markt zijn, welke wet- en regelgeving komt erbij kijken, hoe gaat het financieel in zijn werk? En brede aandacht voor vragen van de medewerkers. Daarin waren de kennis en ervaring rond zorgtechnologie en verandermanagement van de coach heel waardevol.’
Weerstand overwinnen
Bij de start van het project was Yvonne in eerste instantie benieuwd waarom er niet meer dan 3 Medido's ingezet werden. Door in gesprek te gaan met de teams ontdekte ze meerdere oorzaken ‘Er waren bij de eerste Medido’s best wat storingen,’ vertelt ze. ‘Bovendien werd de inzet van het apparaat gezien als een extra item op hun takenlijst. Iets wat extra tijd kostte, zonder dat ze er direct resultaat van zagen. Het werd daardoor duidelijk dat we eigenlijk zonder een concreet plan gestart waren. We hadden ook niet veel tijd en aandacht aan scholing besteed. Daarom ben ik toen de medewerkers erbij gaan betrekken; waar zitten de knelpunt en hoe kijken jullie er zelf tegenaan? Daaruit bleek dat de teams wel potentie in deze zorgtechnologie zagen. Maar er bleek scholing nodig en ze moesten ook bewoners begeleiden om met de medicijndispenser te leren werken. Daarnaast besef ik nu dat ik in het begin te snel wilde. Een verandering kost gewoon tijd; het gaat om een andere manier van denken en doen. Dat vraagt iets van medewerkers.’
Vrijheid voor bewoners
Intussen is de inzet van de automatische medicijndispenser onderdeel geworden van het werkproces. En ook van gesprekken met bewoners, met de nadruk op hun behoeften. Uiteindelijk werd het bijna een omdraaiing; niet de Medido als uitgangspunt, maar de vraag: wat kunt u nog zelf? En als u hulp nodig hebt, in wat voor vorm dan? ‘Dat is een inzicht dat tijdens het project is ontstaan; de bewustwording van hoe kan iemand zo lang mogelijk de eigen regie hierin kan behouden,’ reflecteert Yvonne. ‘Uit een evaluatie met bewoners bleek het belang van die regie. Een bewoner gaf aan: “Ik ga nu gewoon de deur uit wanneer ik wil, en hoef niet meer bezig te zijn met wanneer de zorg komt voor de medicatie.” Dat is wel het resultaat waar ik het meest trots op ben.’
De resultaten van het traject
De inzet van de Medido bij Noorderboog is flink toegenomen. ‘Op het ogenblik draaien er 16 Medido’s in onze aanleunwoningen,’ bevestigt Yvonne. ‘Dat was ook wel onze verwachting, vergeleken met de 10 tot 15 procent geschikte cliëntpopulatie die andere organisaties hanteren. Natuurlijk is dit niet voor elke bewoner geschikt. Dat weten we en dat zien we ook bij andere organisaties. Maar we hebben toch ontdekt dat er veel meer bewoners in aanmerking komen dan we eerste instantie dachten. Vanzelfsprekend blijven we dat structureel evalueren.’
Een meer zelfredzame toekomst
Noorderboog vindt meer vrijheid en meer zelfredzaamheid van bewoners belangrijk. ‘Als het gaat om de Medido, is onze focus om die ook binnen de muren van de instelling in te zetten. Voor bewoners die vanuit de thuissituatie komen; daar zien we nu een nieuwe categorie ontstaan. Dat willen we dit jaar mogelijk maken. En voor de aanleunwoningen is de inzet van zorgtechnologie veel breder onder de aandacht gekomen. Zo zijn we nu bezig met een zelfredzaamheidskoffer. Hierin zitten meerdere hulpmiddelen rond ogen druppelen, zelf kunnen wassen en aankleden, zelf steunkousen aan- en uittrekken. Voor de steunkousen aantrekken kan ook de HelpSoq ingezet worden. Ook zijn we bezig met dagstructuur ondersteuning; de inzet van de BBrain in dit geval. Ik ben erg dankbaar voor wat ik van de coach heb kunnen leren, want dat kan ik zeker ook in volgende projecten gebruiken.
De frisse blik
Een laatste vraag aan Yvonne: waarop moeten andere organisaties vooral letten bij het inzetten van een coach? ‘Wij hebben goed gekeken naar wat er in onze subsidieaanvraag stond en ons toen afgevraagd welke coach daarbij zou passen. Ik denk dat dat erg belangrijk is. Het was prettig dat zij onze organisatie al wel kende. We hoefden niet helemaal uit te leggen hoe de cultuur in de organisatie is. Maar ze was wel van echt buiten de organisatie. Als je langer ergens werkt, word je een beetje onderdeel van de organisatie. Daarom is het een goed idee je door iemand van buiten te laten helpen. Echt om die frisse blik erin te houden!’
