Binnen Europa zijn herseninfarcten doodsoorzaak nummer 2 en de belangrijkste oorzaak van lange-termijn invaliditeit. Jaarlijks worden 1,4 miljoen Europeanen door zoā€™n infarct getroffen. Nicolab, een Amsterdamse onderneming, verbetert via Artificial Intelligence (AI) de behandeling van herseninfarcten en beperkt de gevolgen ervan. In 2016 vroeg Nicolab een Take-off subsidie aan. Oprichters Merel Boers en Henk Marquering vertellen over hoe dat proces verliep.

Wanneer iemand een herseninfarct doormaakt, is de factor tijd essentieel. Elke minuut dat de behandeling later start, kan de patiĆ«nt 22 levensdagen kosten. En niet elk ziekenhuis heeft 24 uur per dag (neuro)radiologen beschikbaar. Daarnaast zijn specialisten het regelmatig niet met elkaar eens over de analyse van een infarct. Om die problemen aan te pakken, ontwikkelde Nicolab ANIMATIONS (Automated Neurovascular Image Analysis and Quantification Service), nu bekend onder de naam StrokeViewer. Dat is een set van 6 algoritmes die via AI zorgprofessionals adviseren om snel tot een goede diagnose en behandelplan te komen. Daarnaast maakt de AI alle gegevens beschikbaar aan andere betrokken zorgprofessionals. De ambitie van Nicolab is dat deze algoritmes deel gaan uitmaken van een standaard protocol voor herseninfarcten. Inmiddels wordt Nicolabā€™s technologie wereldwijd in meer dan 200 ziekenhuizen toegepast.

Henk Marquering

Portret Henk Marquering

Merel Boers

Portret Merel Boers

Imaging herseninfarcten op basis AI

Henk Marquering, professor radiologie aan het Amsterdam UMC, was begeleider van onderzoeker Merel Boers tijdens haar promotie: zij was medeoprichter en Ā uiteindelijk CEO van Nicolab. Ze kijken terug op een succesvolle periode. Henk herinnert zich: ā€˜Ten tijde van de oprichting van Nicolab, begonnen als medische start-up, waren er veel veranderingen in de zorg rond herseninfarcten. Nederland was eigenlijk het eerste land dat aantoonde dat een behandeling met een katheter heel effectief is. Die bereikt de bloedprop die het infarct veroorzaakt via de lies en verwijderd deze vervolgens. Naar aanleiding van dit succes werd het traject van behandelen van herseninfarct-patiĆ«nten wereldwijd aangepast. Er werden in dit traject vervolgens ook meer CT-beelden gemaakt. Met de technologie die binnen Nicolab ontwikkeld is, kan op basis van een AI-analyse het type beroerte worden bepaald. Dan wordt de juiste behandeling vastgesteld. Met dit type analyses waren we binnen het Amsterdam UMC al een tijdje bezig en we dachten dat er wel vraag zou zijn naar de behandelingen die wij ontwikkelden. Toen zijn we Nicolab begonnen; om te zien of daarvoor een markt bestond.ā€™

Het idee was om rond beeldbewerking een marktverkenning te doen en producten verder te ontwikkelen. Daarvoor is onder andere geld nodig en daarom vroeg Nicolab de Take-off subsidie aan.

Opbrengsten van het Take-off traject

ā€˜Wij ontvingen de Take-off subsidie vroeg in de ontwikkeling van Nicolab; dat was een moeilijke fase om financiering te vinden,ā€™ vertelt Merel. ā€˜Je zoekt startkapitaal, maar de eisen waaraan je moet voldoen, zijn best zwaar. In 2016 werd de subsidie toegekend, en nu hebben we een gevalideerd product in de markt staan. Het draait in Nederlandse en meer dan 200 internationale ziekenhuizen, van AustraliĆ« tot Amerika. Zonder Take-off zou die weg veel moeilijker zijn geweest. We zijn trots op onze resultaten; dat we aantoonbaar bijdragen aan het verbeteren van patiĆ«ntenzorg. Studies laten zien dat we patiĆ«nten sneller kunnen behandelen; elke minuut is waardevol. En dat ze minder tijd in het ziekenhuis doorbrengenen en er minder zwaar gehandicapt uit komen. Daarnaast is dat voor ziekenhuizen kostenverlagend. Dat levert een goede businesscase op voor de toekomst.ā€™

De software mag (conform wet- en regelgeving) niet zelfstandig worden gebruikt voor diagnostische doeleinden. Het is echter wel geschikt als ondersteunend hulpmiddel om de detectie te verbeteren. Een studie toonde aan dat de AI-software kan bijdragen aan een vermindering van aantal gemiste arteriƫle verstoppingen in vergelijking met 'handmatige' detectie door artsen alleen bij eerste diagnose. Daarmee kan de software van grote waarde zijn binnen de klinische zorg voor herseninfarcten.

Ben je benieuwd naar het volledige interview? Lees verder op de website van ZonMw