Het eerste online Innovatiecafé van Zorg voor innoveren en Zorginnovatie.nl op donderdag 25 juni 2020 kon rekenen op veel belangstelling. De netwerkbijeenkomst die als gevolg van de COVID-19 maatregelen dit keer virtueel was georganiseerd, werd door ongeveer 80 deelnemers bijgewoond. Thema van de diverse presentaties was hoe je ervoor zorgt dat zorginnovaties die je nu implementeert, toekomstbestendig blijven.

Gelle Klein Ikkink, Programmadirecteur Innovatie & Zorgvernieuwing bij het ministerie van VWS verzorgde de opening van de bijeenkomst. Hij benoemde de coronacrisis als kans om de actuele versnelde ontwikkelingen in e-health vast te houden. De druk op de arbeidsmarkt bestond al; de huidige 1,5 meter-zorg vraagt ook om meer zorg op afstand. Die moet worden verankerd in werkprocessen, ook om voorbereid te zijn op een mogelijke tweede golf van het virus.

Beeldschermafbeeling van het virtuele Innovatiecafé van 25 juni 2020

Beeld: ©Zvi

Durf te kiezen

De eerste spreker tijdens het innovatiecafé Rob Kimpen is als implementatie-expert onder meer actief als implementatie- en opschalingscoach voor Zorg voor innoveren. Zijn tips voor duurzaam innoveren komen voort uit zijn lange ervaring binnen de zorg. Hij nam het innovatiecafé zelf als voorbeeld: ongeveer 80 mensen die op hetzelfde moment via beeldbellen contact hebben. Maar vier jaar geleden was dat nog een echte uitdaging.

Rob formuleerde een viertal 'onderleggers 'voor implementatie. Als eerste vertrouwen in de technologie. Binnen de huidige techniek is bijna alles mogelijk en deze wordt ook steeds toegankelijker en goedkoper. Toch loopt Nederland in Europa achter in de inzet van e-health. Als tweede onderlegger noemde Rob de noodzaak om het dagelijks leven thuis en de zorg dichter bij elkaar te brengen. Wat we thuis aan data over onszelf verzamelen, zou ook voor de zorg beschikbaar moeten zijn. Het derde uitgangspunt was het loslaten van oude paradigma's en richten op de toekomst. Zorg op afstand wordt door sommige zorgprofessionals afgewezen als onpersoonlijk terwijl groepen gebruikers het juist ervaren als intiemer dan face-to-face contact.

Als laatste issue noemde Rob dat overheid, ondernemers, clienten en eindgebruikers samen moeten meewerken aan de implementatie van e-health.
Tenslotte beschreef Rob wat hij beschouwt als pijlers onder implementatie. Organisaties moeten hun visie, missie, ambities en kernwaarden opnieuw bekijken en bepalen waar ze innovatie kunnen integreren. Daarnaast moeten ze slim financieel handelen, klantgericht zijn, e-health integreren in de dagelijkse zorg en zorgen voor een helder leer- en groeiperspectief.
De derde pijler is het ideale team om innovaties succesvol te maken: de driehoek van klant, specialisten die de vertaling van inhoud naar techniek kunnen maken, en techneuten die de ontwikkeling van idee tot eindproduct willen ondersteunen.

Afsluitend benadrukte Rob het belang van durven kiezen. Bij implementatie van innovaties vallen sommige opties af, ook als je er al in hebt geïnvesteerd.

Wat het de cliënt kan opleveren

Inge Nipshagen, projectmedewerker e-health bij Marente Zorg, belichtte als tweede spreker de inrichting van een implementatie- en opschalingsproces. De eerste introductie van beeldzorg bij haar zorgorganisatie kwam niet goed van de grond, door te weinig prioriteit en wisselende leiding. Begin van dit jaar werd beeldzorg projectmatig opgepakt en werd een centraal beeldzorgteam opgezet, waaraan mensen met diverse expertises deelnamen. Er volgde voorlichting en gesprekken in de wijkteams en het aanstellen van een interne ambassadeur. Daardoor werd het voor de teams ook duidelijk wat beeldzorg voor de cliënten kon opleveren. Daarnaast werd een video ingezet waarin cliënten hun ervaringen toelichtten.

Inge verwoordde een paar heldere adviezen voor partijen die een zorgvernieuwing willen implementeren: ga vraag gestuurd aan de slag; die vraag moet ‘van onderaf’ komen. Daarnaast benadrukte ze de mogelijkheid van subsidies, zoals de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET). Die stelt innovatoren in staat stappen te zetten zonder dat er direct inkomsten tegenover hoeven te staan.

Lees ook het interview met Inge Nipshagen dat Zorg voor innoveren eerder met haar had.

Alle partijen aan een ronde tafel

Manuela Joore en Carl Moons zijn werkzaam voor Health Innovation Netherlands (HI-NL). Zij presenteerden hun not-for-profit organisatie die als missie heeft een leidende publiek-private infrastructuur te worden waarin alle belanghebbenden samenwerken bij de implementatie van veilige, waardevolle, betaalbare en doelmatige innovaties van medische hulpmiddelen. HI-NL is betrokken bij subsidieprogramma’s, waaronder IMDI en coacht zorginstellingen, regulators en onderzoekers naar optimale subsidieaanvragen om de kwaliteit van onderzoek naar medische hulpmiddelen te verbeteren.

Sinds vorig jaar organiseert de organisatie ‘ronde tafels’ voor innovatoren, die als doel hebben innovaties zo snel mogelijk binnen zorg in te kunnen zetten. Voorafgaand aan dergelijke bijeenkomsten, die nu tijdelijk op afstand plaatsvinden, is er een inventarisatie van claims door onderzoekers uit universitaire medische centra. Daarin worden bewijzen voor de veiligheid en effectiviteit van de innovatie beoordeeld. Bij de uiteindelijke ronde tafel-bijeenkomst zitten de innovator, zorgprofessionals, patiënt / eindgebruiker, overheid en verzekeraars bijeen, in een samenstelling op maat voor de te bespreken innovatie. De innovator verzorgt daarin een pitch, gevolgd door de bevindingen van de onderzoekers en eventueel antwoorden van de innovator op hun vragen.

Het tweede deel van de bijeenkomst is besloten; zonder de innovator bespreken de andere teamleden dan de innovatie. Resultaat daarvan is uiteindelijk een rapport, de innovation guide, die de volgende stappen adviseert. Daarna kan HI-NL helpen bij aanvullend onderzoek of de implementatie.

Manuela en Carl benadrukten het unieke karakter van de ronde tafels, waarbij alle belanghebbenden integraal overleggen in plaats van na elkaar of parallel. Aan de organisatie van deze ronde tafels zijn voor de innovator kosten verbonden.

Het innovatiecafé werd afgesloten met de beantwoording van een aantal vragen van deelnemers door de sprekers waarna een deel van hen de digitale lobby gebruikte om nieuwe contacten te leggen en bestaande te versterken.

Wil je bij het volgende innovatiecafé ook aanwezig zijn? Houd dan onze agenda en nieuwsbrief in de gaten. Daar vind je steeds de laatste updates en nieuwtjes.