Het eerste InnovatiecafƩ in 2022 trok op 3 februari bijna 140 online deelnemers. Twee plenaire sprekers behandelden aspecten van patiƫntparticipatie bij innovaties in de zorg. Daarna werd tijdens een drietal ronde tafels op details van het thema ingezoomd en was er gelegenheid voor vragen en discussie.

Leo Jetten, senior programmamanager bij Zorg voor innoveren introduceerde de sprekers van de middag: Anne-Miek Vroom, directeur van IKONE en Rob in ā€™t Zand, oprichter van Health-Thing.

Iedereen betrekken bij innovatie

Anne-Miek beschouwt patiƫntparticipatie al sinds 2009 als een van haar passies. Stichting IKONE is een onafhankelijk, non-profit adviesbureau waar experts op het gebied van co-creatie organisaties helpen om op organisatieniveau een gelijkwaardige samenwerking te creƫren met patiƫnten en zorgprofessionals. Patiƫntparticipatie bij vernieuwing leidt tot zinvolle innovaties, stelde Anne-Miek in haar presentatie. Gezondheidskeurmerken vragen er om, net als gezondheidsfondsen en overheden. En patiƫnten willen het, ze zijn enthousiast en makkelijk bereid te vinden.

Anne-Miek is ervaringsdeskundige; ze werd geboren met ā€˜broze-botten ziekteā€™. Dat houdt een intensief medisch traject in dat veel tijd kost en daarnaast een uitgebreide administratie die wekelijks een dozijn, meestal niet-digitale brieven oplevert. Ze gelooft dat een reductie van 50% in haar zorggebruik mogelijk is als bestaande innovaties daadwerkelijk worden geĆÆmplementeerd. Zoals samenwerking in het uitwisselen van rƶntgenfotoā€™s, thuis revalideren, pijnreductie door Virtual Reality.Ā 

En maak gebruik van de ervaringen van echte mensen, ga niet uit van personaā€™s, benadrukte Anne-Miek. Betrek ook mantelzorgers en familie; er is ook op hun levens een impact door innovatie. Anne-Miek signaleerde dat patiĆ«nten vaak veel te laat via klankbordgroepen worden betrokken. Vaak moet een groot deel van de ontwikkeling dan opnieuw. Daarnaast kan iedereen betrokken worden bij innovatie, onafhankelijk van achtergrond. Zolang een innovatieteam hun methoden en vaardigheden inzet om die ā€˜Jan en allemanā€™ op de juiste manier te betrekken. Dergelijke co-creatie zorgt ook voor vitaliteit van de betrokken zorgprofessionals. Gelijkwaardigheid, positiviteit, kwetsbaarheid en veiligheid spelen een belangrijke rol in co-creatie, naar alle betrokkenen. De tijd en financiĆ«n die je in zoā€™n traject investeert, verdien je driedubbel terug!

IKONE heeft IKOcreate opgericht om organisaties te leren moeiteloos samen te werken met patiƫnten en cliƫnten. Er is een toolbox beschikbaar, een academy, coaching en een community van deelnemers.

Sociaal leerplatform

Drie jaar geleden begon Rob met Health-Thing, een sociaal leerplatform dat iedereen op verschillende manieren op weg helpt naar beter welzijn. Dat was naar aanleiding van een eigen ervaring: een zoektocht na hersenletsel door zinloos geweld, om zijn kwaliteit van leven terug te krijgen. ā€™Durf te co-creĆ«ren en innoveren met innovatorenā€™ was de verwoording van Robs uitdaging. Daarvoor noemde hij ondernemerschap en out-of the-box denken noodzakelijk.

Een belangrijk leerpunt voor zijn organisatie is volgensĀ Rob dat je op verschillende manieren kunt co-creĆ«ren. Het behoud van jonge zorgmedewerkers is voor hem een uitdaging omdat blijkt dat 50% binnen 2 jaar vertrekt. Medewerkers blijken een gebrek aan erkenning en veiligheid te ervaren, waardoor ze zich niet meer kwetsbaar durven op te stellen.Ā 

Over productontwikkeling vertelde Rob dat zijn doelgroep aangeeft binnen en buiten de eigen organisatie wil leren. Met Health-Thing wil hij het verschil maken door effectiever te ondersteunen en inzichtelijk maken wat veel mensen helpt. Hij signaleerde dat ā€˜gamification of learningā€™ zorgt voor veel meer engagement.Ā  Rob beschreef zijn aanname dat de wens om een platform voor patiĆ«ntgroepen op te zetten simpel tot bekostiging zou leiden, wat niet zo bleek te zijn. In een vroeg stadium hadden niet de juiste stakeholders voor structurele bekostiging aan tafel gezeten.Ā 

Rob vatte zijn ervaringen samen in een aantal take-aways:

Ronde tafels in parallelle sessies

Drie parallelle sessies vormden het tweede deel van dit innovatiecafĆ©. De eerste, PatiĆ«ntparticipatie op de IC: familieleden, verpleegkundigen en patiĆ«nten verbinden, besprak Rob Tieben het Post-IC dagboek, een dagboek voor de Intensive Care dat wordt bijgehouden door zorgprofessionals, naasten en lotgenoten van ic-patiĆ«nten. Doel daarvan is het ā€˜post-ic syndroomā€™ te voorkomen.Ā 

De tweede sessie had Het verhaal vanuit patiĆ«ntperspectief: welke verbetering is nodig bij de implementatie van zorginnovaties? als thema. Aan de hand van de participatieladder maakte RenĆ©Ā Luigies duidelijk dat patiĆ«nten eigenlijk in elke stap van het proces betrokken moeten worden.Ā Ook werd benadrukt dat de ā€˜waaromvraagā€™ herhaaldelijk gesteld moet worden. En er waren tips over het werven van patiĆ«nten die willen meedenken over het invoeren van zorginnovaties.

Sessie drie was Digitalisering en gezondheidsvaardigheden en ging in op de rol van zorgorganisaties bij stimuleren en enthousiasmeren van patiƫnten voor digitale zorg. Daar is werk aan de winkel zeggen Chandra Verstappen (Pharos) en Dicky Gingnagel (taalambassadeur) omdat blijkt dat ruim 30% van de Nederlanders beperkte digitale en gezondheidsvaardigheden heeft. Daarnaast was er een gesprek aan de hand van een praktijkvoorbeeld en ruimte voor vragen en discussie.

Volgende innovatiecafƩ

Wil jij Ć©Ć©n van de volgende innovatiecafĆ©s van Zorg voor innoveren bezoeken?Ā Volg ons dan op LinkedIn of abonneer je op onze nieuwsbrief. Dan ben je altijd op de hoogte van de laatste updates en nieuwtjes.