Strategieën
Onder implementatiestrategie verstaan we een geheel van doelgerichte, samenhangende activiteiten die de invoering van een bepaalde werkwijze of product mogelijk maken. Er zijn tal van strategieën (toepassingsmodellen) denkbaar.
De strategie kan ook bedoeld zijn om een bepaalde verandering op gang te brengen of om een blijvende verandering te realiseren. Welke strategie de voorkeur heeft, hangt af van de situatie en de verandering die voor ogen staat. De kunst is om te komen tot de beste mix van maatregelen en activiteiten.
Welke strategie?
Bij het kiezen van strategieën kun je onderscheid maken tussen vrijwillige strategieën en niet-vrijwillige strategieën. Niet iedereen binnen de doelgroep is te verleiden tot vernieuwen. Bij de vrijwillige invalshoek gaat het bijvoorbeeld om motiverende, educatieve en faciliterende strategieën. Bij niet-vrijwillige strategieën gaat het bijvoorbeeld om wetten, regels, straf, verplichtingen en beloning.
Implementatiestrategieën zijn ook te benaderen door de strategie te koppelen aan het veranderingsproces dat individuen en groepen moeten doormaken. Zo zijn er mensen die niet op de hoogte zijn van een vernieuwing. Anderen hebben wellicht besloten om te veranderen, maar twijfelen eraan of het hen zal lukken. Beide groepen vragen om een andere benadering. De verschillende subgroepen zitten meestal in verschillende fases van het proces. Daarom is meestal een combinatie van meerdere strategieën nodig.
Bij het kiezen van implementatiestrategieën, kun je ook kijken naar segmentatie binnen de doelgroep. Geen enkele doelgroep is immers homogeen. Er zijn altijd verschillen in bijvoorbeeld behoeften, kennis en weerstanden. Vaak wordt er onderscheid gemaakt tussen koplopers, achterblijvers en de middengroep. De koplopers hebben waarschijnlijk genoeg aan goede, wetenschappelijke informatie. Voor de mensen in de middengroep is dat vaak niet voldoende. Zij zijn juist gevoelig voor intercollegiale activiteiten die van invloed zijn op hun houding. Achterblijvers hebben vaak meer druk en praktische steun nodig.
Wat is er eigenlijk bekend over de effecten van de verschillende strategieën? Uit verschillende reviews blijkt onder meer het volgende:
- Geen van de beschikbare strategieën is in alle situaties beter dan de andere.
- Een goed voorbereide interventie leidt tot meer resultaat.
- Gecombineerde interventies lijken effectiever dan een enkele strategie.