Innovatiecafé samenwerken in regio oost: innoveren vanaf de werkvloer
Het tweede innovatiecafé van 2023 vond plaats in regio oost op 23 mei. Met Theater Orpheus in Apeldoorn als decor ging een aantal sprekers in op de vraag wat regionale samenwerking inhoudt. Dat leverde nuttige en soms verrassende tips op, zoals: ‘stuur de bestuurders in eerste instantie maar eens weg’.
Marijke Maalderink, manager bedrijfsvoering bij ProScoop was moderator voor deze middag. Ze vatte het doel in wat afkortingen samen: ‘We willen jullie betrekken bij regionale samenwerking in het kader van het Integraal Zorgakkoord (IZA) Gezond en Aktief Leven Akkoord (GALA) en regeling Specifieke Uitkering (SPUK)’. Daarvoor zijn nieuwe initiatieven nodig, waarvan zich een aantal tijdens dit innovatiecafé presenteerden.
Datawerkplaats Mentale Gezondheid
Nanienke Balster is adviseur bij Proscoop. Proscoop is een Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS) voor de regio Noordoost-Nederland. Haar voorbeeld van domeinoverstijgende samenwerking en innovatie in Drenthe ging over de Datawerkplaats Mentale Gezondheid. Dit in april van dit jaar gestarte initiatief heeft datagedreven werken aan de transformatie van zorg naar gezondheid als doel. Het behelst een samenwerking van een groot aantal partijen, met het idee dat de datawerkplaats uiteindelijk interregionaal wordt. Aanleiding voor het initiatief was de urgentie in de regio vanuit vastlopende wachtlijsten bij GGZ en jeugdzorg, en opvallend hoge GGZ-kosten in Drenthe vergeleken met ander regio’s.
De beoogde datawerkplaats moet inzicht bieden in wat er speelt in de regio en waaraan behoefte is, als bestuur, beleidsmedewerker, professional. Daarvoor wordt een cyclus gebruikt die Nanieke aanduidt als ‘data-duiden-dialoog-doen’. Dat leverde een paar opvallende punten op:
• Wat er speelt onder de oppervlakte concreet maken door regelmatig ‘koffie te drinken’ met relevante partijen
• Breng energieke mensen samen die buiten kaders en in mogelijkheden denken
• Geen projectplan; gewoon beginnen, transformatie in gang zetten en partijen aanhaken.
Het project richt zich nu op het ontwikkelen van een dashboard dat gebruik maakt van openbare data. Dat moet regionale issues duidelijk maken en leiden tot nieuwe inzichten en acties. Daarnaast wordt gewerkt aan een data science model om tot verklarende en voorspellende modellen te komen. Eerste livegang van de database was gepland voor juni 2023.
ProScoop werkt aan een white paper en organiseert op 3 juli het tweede webinar Datawerkplaats Mentale Gezondheid.
Implementatie digitale sleutelkluizen
Jeroen Kip (Teammanager bij ZorgAccent) en Herman Schoemaker (regiomanager wijkverpleging bij TriviumMeulenbeltZorg) spraken over de uitrol van digitale sleutelkluizen in samenwerking met Carintreggeland. Daarvoor zijn de drie zorgorganisaties nadrukkelijker gaan samenwerken in de wijk. Met als doel om bij ongeplande en acute zorgmomenten door onder andere personenalarmeringen in heel Twente medewerkers sneller bij cliënten te krijgen. Daarvoor moeten alle medewerkers op dezelfde uniforme en veilige manier toegang kunnen krijgen tot de woning van cliënten. Dit is mogelijk gemaakt door overal dezelfde sleutelkluis te gebruiken.
Jeroen en Herman beschreven hun ongebruikelijke eerste stap: het -in overleg- ‘wegsturen’ van bestuurders. Want als die beslissen, moet het iets opleveren voor het bedrijf, stelden de sprekers. En nu moesten vooral de cliënt en medewerker er beter van worden.
De drie organisaties kwamen uit bij Clavisio Smart; een digitaal kluisje met sleutel dat met een app op smartphone of tablet te openen is. Als coördinerende zorgcentrale werd Alerta ingeschakeld. In de regio Twente-Salland zijn sinds najaar 2022 5.500 kluizen geïnstalleerd naar grote tevredenheid van de gebruikers. Ook zijn 800 centrale toegangen bij woningcomplexen aangebracht, waarvan de regie ligt bij leverancier en regisseur Alerta.Daarnaast is voor de nachtzorg één enkele dienst opgezet. Hiervoor werd een externe adviseur ingeschakeld; die kon vanuit een onafhankelijke rol de juiste, kritische vragen stellen.
Een externe analist hielp de communicatie naar cliënten te verbeteren. Inmiddels is er een intensieve samenwerking tussen de afdelingen ict, communicatie, financiën, servicecentra en backoffice van de drie organisaties in dit project.
Als pijnpunt noemden Jeroen en Herman de financiering. Cliënten betalen nu maandelijks 15 euro voor de sleutelkluis en hetzelfde bedrag voor persoonsalarmering. Medewerking van cliëntenraden zijn wettelijk verplicht in projecten als deze, maar geen enkele instantie komt ze tegemoet in kosten. Er is een nuttige SET-subsidie geweest maar gesprekken met ministerie van VWS over structurele bekostiging leverden nog niets op. Ook via gemeenten en zorgverzekeraars is dat tot nu toe niet het geval.
Jeroen en Herman spraken toch hun tevredenheid uit over wat er bereikt is: een veilig systeem dat zorgmedewerkers goed ondersteunt en gedoe met sleutels voorkomt. Ze zagen dat de onderlinge oplossingsgerichtheid groot is. Leer van elkaar, neem elkaars successen over en toon lef; toon initiatief en ga met bestuurders in gesprek, was hun afsluitende advies.
‘De rode draad van vandaag: lange adem hebben, buiten de lijntjes kleuren en vanuit urgentie de financiën opzetten’ - Moderator Marijke Maalderink
Innovatie moet deel zijn van bedrijfscultuur
Steven Staal is oprichter en directeur van Fisic BV. Hij presenteerde de Medimate; een zelftest die op elke locatie uit een enkele druppel bloed, plasma of urine in een paar minuten verschillende parameters kan meten op laboratoriumkwaliteit.
Inmiddels wordt de Medimate gebruikt door aantal GGZ instellingen en bij een aantal patiënten thuis. Daarnaast loopt er een trial onder psychiaters. Testresultaten zijn direct beschikbaar voor professionals via een e-health platform. Dit leidt tot een efficiëntere en effectievere zorg.
Steven is al 17 jaar bezig met deze technologie, om het leven van patiënten te verbeteren door diagnostiek toegankelijker te maken. Hij schakelde ook een coach in via de subsidieregeling Implementatie- en opschalingscoaching van Zorg voor innoveren om hem verder te helpen met zijn zorginnovatie. Maar certificering van de technologie bleek lastig. GGZ instellingen zijn druk bezig met financiële beperkingen door zorgverzekeraars, er zijn veel personeelsproblemen. In dat kader probeert Fisic innovaties te brengen, maar daar is een lange adem nodig, volgens Steven. Medimate is al sinds 2018 op de markt, maar krijgt nu pas aandacht. De financiële ruimte om een innovatie te doen, ontbreekt vaak, stelt Steven. Want innovatie ontbreekt als onderdeel van bedrijfscultuur. Na pilots gebeurt er vaak niets, er is geen langetermijnvisie. Daarom wordt nu ingezet op eerste experimenten vanaf de werkvloer. Vanwege het ontbreken van koppelingen met patiëntendossiers betekent dat in het geval van Medimate handmatig metingen in dossiers hangen.
Het gaat om een lange adem hebben, vatte Steven samen. Er is in trajecten als deze behoefte aan een energieke kartrekker in samenwerkingen. Van onderaf beginnen, draagvlak creëren en ervoor zorgen dat de vraag ontstaat om het proces te wijzigen.
Impact = wetenschap x ondernemerschap
Martijn Kriens is projectmanager bij Briskr. Briskr en haar partners zetten zich in om startups, scaleups en grownups in de gezondheidszorg en hightech te ondersteunen bij huisvesting, business support, netwerkbijeenkomsten, workshops en toegang tot funding. Dat doet Briskr onder andere via het programma Health Challenge Hub. Martijn begon zijn presentatie met de uitspraak ‘Innoveren in de zorg is verschrikkelijk complex.’ Want zodra een consument een patiënt is, die niet zelf betaalt maar via zijn verzekering, wordt het ingewikkeld. Er zijn dan veel organisaties en ketens bij betrokken, die vaak elkaars taal niet begrijpen. Daarbij is de zorg inherent conservatief, volgens Martijn, want alleen bewezen procedures worden vertrouwd. Hij noemde het voorbeeld van een collega die 7 jaar bezig was met de introductie van een nieuwe infuusstandaard.
Impact is wetenschap maal ondernemerschap, stelde Martijn. Stimuleren van ondernemerschap is van groot belang bij innovatie. Begin bij de prioriteit op de werkvloer. Maar zorg ervoor dat je ook op organisatieniveau de business-case van je innovatie gereed hebt. En zoek daarna een bedrijf dat bij je probleem past.
In het programma Health Challenge Hub van Briskr werken organisaties in care, cure en welzijn in Arnhem, Nijmegen en Wijchen aan schaalbare innovaties in de zorg. Via dat platform worden veel meer bedrijven betrokken dan vroeger. Ook uit heel andere branches dan de zorg, want eerder waren het vaak dezelfde bedrijven die een leuk idee hadden en met subsidies projecten uitvoerden. Dus naast zorgorganisaties ook met woningbouw, ziekenhuizen en gemeenten samenwerken, want in lokale zorg spelen ook die een rol.
Martijn benadrukte dat innovatie niet pilots creëren betekent maar zorgen dat er een markt ontstaat. De markt moet de driver zijn, niet een functionaliteit of subsidie. Het doel van een bedrijf moet zijn geld te verdienen aan het uiteindelijke product en niet aan het project.
Nederlands Implementatie Collectief
De coördinator van Zorg voor innoveren, Leo Jetten, bracht bij de aanwezigen het Nederlands Implementatie Collectief onder de aandacht. Deze vereniging in oprichting is er voor mensen die kennis over implementeren ontwikkelen, te delen hebben, of juist missen. Lees meer en schrijf je in voor de nieuwsbrief via de website van het NIC.
Volgend innovatiecafé
Het volgende innovatiecafé is gepland in september in regio noord. Schrijf je in voor de nieuwsbrief en volg ons op LinkedIn om het laatste nieuws niet te missen.
