Digivaardig in de zorg: investeringen zijn het waard
Medewerkers van zorgorganisaties krijgen in hun werk steeds meer te maken met digitale technologie. Maar een meerderheid van hen maakt zich zorgen over de eigen digitale vaardigheden en die van collega’s. Dit artikel in een reeks over digivaardigheid is een samenvatting van het rapport ‘Nut en noodzaak van het investeren in digitale vaardigheden in de zorg’ dat de Coalitie Digivaardig in de zorg in 2020 publiceerde.
Zorgmedewerkers gebruiken steeds vaker elektronisch cliënten- of patiëntendossiers (ECD/ECP) en roostersoftware, maar ook domotica, beeldbellen en andere e-health toepassingen. Een knelpunt is daarbij volgens de Coalitie Digivaardig in de zorg dat een deel van de zorgprofessionals niet goed met digitale technologie overweg kan.. Bijna iedereen kan dan wel met een smartphone overweg, maar dat is iets anders dan rapporteren in het ECD/EPD, beeldbellen met een cliënt of het doen van meldingen incidenten cliënten (MIC) of medewerkers (MIM).
Zorgmedewerkers die stappen nemen in de verbetering van hun digitale vaardigheden, ervaren volgens het rapport daardoor veel voordelen. Van verhoogde werktevredenheid tot lagere kosten. En dat verbetert vanzelfsprekend de zorgverlening.
Opbrengsten verbetering digitale vaardigheden
Een aantal opbrengsten op een rijtje:
- Als medewerkers meer vertrouwen hebben in hun digitale vaardigheden, zijn ze tevredener over hun werk. En digitaal vaardigere medewerkers kunnen hun digitale taken sneller uitvoeren en ervaren daardoor minder werkdruk en werkstress. Dat leidt weer tot minder verloop en daardoor lagere kosten voor werving, onboarding en opleiding, en verminderd verzuim.
- Alleen digitaal vaardige medewerkers werken makkelijk met virtual en augmented reality, domotica en gamification. Digitale vaardigheden laten innovaties en zorgtechnologie makkelijker ‘landen’.
- Als zorgmedewerkers digitaal vaardiger zijn, verbetert dat de kwaliteit van zorg. De zorgmedewerker kan online sneller en efficiënter werken en houdt daardoor meer tijd over voor behandel- of begeleidingstijd. En de patiënt krijgt door de inzet van thuismonitoring, VR-bril of robot meer eigen regie over hun leven en ze behouden zelfstandigheid.
- Er ontstaan minder fouten voor door incorrect of niet volledig ingevulde dossiers, onvolledige informatie over cliënten of toedienen van verkeerde medicatie. Door de inzet van big data en artificial intelligence verbetert de behandeling van patiënten/cliënten. En doordat medewerkers makkelijker werken in de digitale systemen, kan het management betere keuzes maken over de inrichting van de zorg.
- Veilig omgaan met informatie is een onderdeel van digitale vaardigheden. Dat leidt tot betere bescherming van persoonsgegevens van patiënten/cliënten, minder kans op datalekken en een kleinere kans dat de systemen van de organisatie worden gehackt. Ook doen digivaardige medewerkers minder vaak een beroep op de ICT-helpdesk en maken beter gebruik van het complete ECD en andere toepassingen: een hoger rendement van de investeringen in deze digitale systemen.
Investeren in Digicoaches
De kosten van een project digitale vaardigheden zijn afhankelijk van de gekozen aanpak. In haar rapport gaat de coalitie Digivaardig in de zorg uit van stimuleren en de inzet van digicoaches. Het voordeel van deze aanpak is dat deze al is toegepast en verfijnd bij een groot aantal zorgorganisaties. Die ervaringen zijn toegepast in de materialen, leermiddelen en bijeenkomsten die de coalitie Digivaardig in de zorg gratis beschikbaar stelt voor alle zorgorganisaties in Nederland.
De kosten zitten vooral in de uren die medewerkers moeten vrijmaken om aan hun digitale vaardigheden te werken en de inzet van digicoaches: collega’s die net iets digivaardiger zijn en getraind zijn in coachen. Het opleiden van eigen medewerkers tot digicoach kan via de regeling Training tot digicoach, van Zorg voor innoveren.
Coalitie Digivaardig in de zorg
De coalitie Digivaardig in de zorg heeft als missie dat iedereen in de zorg voldoende digivaardig is om optimale zorg te kunnen leveren. De bottom-up gestuurde coalitie is in de afgelopen vijf jaar uitgegroeid tot een brede beweging waarbij honderden mensen uit de zorg betrokken zijn. De coalitie richt zich op het gemeenschappelijk belang. Al het ontwikkelde (leer)materiaal is voor iedereen beschikbaar, bijeenkomsten zijn open en communicatiemiddelen worden breed verspreid. Aangezien digivaardigheid niet alleen een opgave van de zorgmedewerker zelf is, zijn ook ICT’ers, docenten, HR, managers, digicoaches en projectleiders betrokken.
